การปรับเปลี่ยนดันกฎหมายลูกยาเสพติด จุดประสงค์คือ ต้องการให้ผู้เสพได้เข้าสู่กระบวนการบำบัด แต่อาจเป็นช่องว่างให้นักค้ายา หรือข้าราชการนอกรีตแสวงหาผลประโยชน์ ในมุมของ ทนายเกิดผล แก้วเกิด ทนายความชื่อดัง วิเคราะห์กับทีมข่าวเจาะประเด็น ไทยรัฐออนไลน์ ว่า เดิมกฎหมายยาเสพติดมีการกำหนดว่าถ้าครอบครองยาบ้าเกิน 15 เม็ด ถือเป็นผู้ค้า ซึ่งถ้ามีครอบครองต่ำกว่า 15 เม็ด เป็นไปเพื่อเสพ แต่การดันกฎหมายลูกในการครอบครองต่ำกว่า 10 เม็ด แสดงว่าโทษสูงขึ้น แต่ในกระบวนการแก้ปัญหายาเสพติดยังอยู่ในวังวนเดิม

“การพิจารณาว่าผู้ต้องหามีไว้เพื่อขาย หรือเสพ ต้องดูที่เจตนา ถ้าดูแค่จำนวนในการครอบครอง ยังไม่สามารถแก้ปัญหายาเสพติดที่มีเกลื่อนได้ แม้ผู้ใหญ่มองว่าช่วยให้ผู้เสพลดลง แต่อยากให้มองว่าที่ผ่านมามีสถานการณ์การแพร่ระบาดยาเสพติดดีขึ้นหรือไม่ ควรมีการปราบปรามที่เข้มงวด และกระบวนการบำบัดในการแยกผู้เสพออกจากผู้ค้าให้เป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วประเทศ”

ที่ผ่านมาเคยมีการแก้กฎหมายครอบครองยาบ้ามาแล้ว ในการกำหนดว่าถ้าครอบครองเกิน 15 เม็ด ให้สันนิษฐานว่ามีไว้จำหน่าย จึงยังไม่เห็นประโยชน์ในการกำหนดใหม่ ขณะที่กระบวนการในการช่วยเหลือผู้ติดยาเสพติดหลังจากถูกจับ กระบวนการบำบัดมาหลังเข้าสู่ราชทัณฑ์ แต่ทางที่ดีสาธารณสุขควรเข้ามาให้ความรู้ตั้งแต่ก่อนคนเหล่านั้นจะกลายเป็นนักเสพ

“น่าห่วงว่าสิ่งที่เกิดขึ้นคือ ขบวนการมดงาน ที่เอเย่นต์แบ่งยาเสพติดให้คนเดินงานต่ำกว่า 10 เม็ด เมื่อถูกจับจะไม่ติดคุก ซึ่งแต่ละวันจะต้องเดินสายหลายรอบกว่าเดิม โดยพกยาไปครั้งละไม่เกิน 10 เม็ด”

ช่องโหว่เจ้าหน้าที่คอร์รัปชันช่วยพ่อค้ายา

กรณีที่มีความเป็นห่วงว่า ถ้ามีเจ้าหน้าที่คอร์รัปชันในการรับเงินใต้โต๊ะมาช่วยกลุ่มพ่อค้ายา โดยการทำให้ยาบ้าของกลางเหลือต่ำกว่า 10 เม็ด เพื่อให้ผู้ถูกจับเป็นผู้เสพ ทนายเกิดผล แก้วเกิด มองว่า ตอนนี้ถึงจะไม่มีการออกกฎหมายใหม่ ก็มีการช่วยเหลือผู้ต้องหาในหลายคดี โดยมีกระบวนการรับเครียร์เพื่อให้ผู้ต้องหาไม่ต้องติดคุก

“ตัวอย่างเช่น มาตรการ 100/2 ถ้าผู้ต้องหาให้ข้อมูลสำคัญกับเจ้าหน้าที่ในการให้เบาะแส จะได้รับพิจารณาลดโทษ ซึ่งมีหลายกรณีที่เจ้าหน้าที่ใช้กระบวนการนี้ในการรีดไถนักค้ายา เพื่อช่วยเหลือในการลดโทษ ดังนั้นการแก้กฎหมายที่จะเกิดขึ้นก็เหมือนเหล้าเก่าในขวดใหม่ ไม่ต่างจากเดิม”

การออกกฎหมายลูกในการลดการครอบครองยาเสพติดต่ำกว่า 10 เม็ด เป็นผู้เสพ น่าห่วงว่าจะกลายเป็นวงจรที่แก้ปัญหาไม่ได้ เสี่ยงว่าอนาคตต้องมีการแก้กฎหมายในการครอบครองยาบ้าให้มีจำนวนต่ำลงอีก เพราะไม่สามารถแก้ปัญหาการแพร่ระบาดได้ ขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่ควรมีกระบวนการในการตรวจสอบเจ้าหน้าที่รับเงินคอร์รัปชันอยู่ในระบบให้มากขึ้นกว่าเดิม ถึงจะช่วยทำให้การปราบปรามมีประสิทธิภาพมากขึ้นได้.